Door de ineenstorting van het gezondheidssysteem in Jemen als gevolg van de oorlog, heeft het land grote behoefte aan voorbehoedsmiddelen en levensreddende medicijnen. Voor SRGR-diensten en -maatregelen zijn veel vrouwen en meisjes volledig afhankelijk van de steun van ngo’s en VN-organisaties.

Ondanks verschillende logistieke uitdagingen, (anticonceptiemiddelen en SRGR-geneesmiddelen mogen vaak niet door de controleposten en de grenscontroles) konden dankzij de nauwe samenwerking met de overheid de meeste door Nederland gesteunde partners hun werk voortzetten.

De gezondheid van moeders en kinderen loopt in Jemen ernstig gevaar. Partners die werken aan SRGR geven prioriteit aan de ondersteuning van de gezondheid van moeders en het terugdringen van de kindersterfte. Diensten voor moeders zoals een veilige bevalling en prenatale zorg zijn daarom van groot belang voor Nederland.

16.048 zwangere vrouwen kregen zwangerschapszorg tijdens een bezoek aan een zorgverlener. De leveringen, inclusief reproductieve gezondheidsbenodigdheden en maternale en neonatale gezondheidsbenodigdheden, werden rechtstreeks geleverd aan de magazijnen van de 22 Governorate Health Offices (GHO's) en de 22 staatsziekenhuizen in Jemen.

Ondanks de uitdagende en volatiele context hebben de door Nederland gesteunde partners een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de zorg voor kinderen en moeders. Dit komt omdat binnen het SRGR-spectrum de zorg voor kinderen en moeders niet zo'n gevoelig thema is, wat ruimte schept voor de ontwikkeling van activiteiten.

De belangrijkste uitdaging was de vertraging in de distributieprocessen van de staat, tot op het niveau van het district en de gezondheidsinstellingen. Dit leidde tot berichten over het ontbreken van voorraden op sommige servicepunten, ook al waren de goederen beschikbaar op het centrale niveau of op het niveau van het gouvernement. Vanaf 2019 heeft de United Nations Population Fund (UNFPA), een van de belangrijkste Nederlandse partners op het gebied van SRGR in Jemen, ermee ingestemd om het ministerie te ondersteunen bij de distributie van de goederen naar het districtsniveau. Hierbij staat UNFPA onder het directe beheer van het ministerie van Volksgezondheid en Bevolking.

Er is een toename van het aantal humanitaire sectoren dat gendergerelateerd geweld (GBV) heeft opgenomen in zijn SRGR-bestrijdingsplannen.

UNFPA heeft een zogenaamd 'GBVIMS-systeem' opgezet, dat regelmatig wordt bijgewerkt en verbeterd om de nauwkeurigheid van gegevens te waarborgen. Daarnaast is er een centrale database opgezet, die de gegevens en indicatoren bevat die nodig zijn om UNFPA en zijn sub-clusterpartners te helpen bij het opsporen, monitoren en ondersteunen van GBV-zaken en het verlenen van diensten.

In de context van Jemen is dit resultaatgebied vooral gericht op bewustwordingsprogramma's die het belang van de toegang tot seksuele en reproductieve gezondheidsdiensten bevorderen, en op verbeterde coördinatiemechanismen tussen de SRGR-partners om de uitwisseling van gegevens, goede praktijken en informatie te verbeteren.

Tussen 1 oktober en 31 december 2018 (de einddatum van het project) is circa 1,5 miljoen m2 land onderzocht en ontruimd, in 13 gouvernementen en 45 districten. Veldonderzoek in alle gouvernementen bedroeg 805.000 m2. In dezelfde periode zijn 312 overlevenden gescreend en bijgestaan.

In totaal zijn (direct en indirect) 355.735 mensen bereikt door het ontmijningsprogramma. Dit cijfer vertegenwoordigt het totale aantal begunstigden sinds de start van het project in 2017 en vloeit voort uit opruimingsacties van YEMAC.

Sinds de start van het project steunt UNDP het YEMAC (Yemen Executive Mine Action Centre), onder meer door het opleiden van personeel. Er zijn grote gebieden ontmijnd. Dit heeft ertoe geleid dat een groot aantal begunstigden en overlevenden is gescreend en geholpen. De bereikte resultaten worden uitgedrukt in miljoen m2 ontmijnd.

De bereikte resultaten zijn zoals gepland, maar worden beïnvloed door het voortdurende conflict: de veranderlijke veiligheidssituatie en de toegang tot vervuilde terreinen als gevolg van de verslechtering van de veiligheidssituatie en de escalatie van de gevechten. Ook is sprake van een versnippering binnen YEMAC: de ene tak valt in het door Houthis gecontroleerde noorden en de andere tak valt onder de legitieme GOY in het zuiden. Dit maakt het soms moeilijk om de opleiding van de twee divisies te stroomlijnen en te combineren.

De noodzaak om de ontmijning voort te zetten blijft bestaan, maar YEMAC heeft een beperkte capaciteit en er is nog steeds behoefte aan voortdurende versterking en bijstand (zowel technisch als financieel). De doelstellingen kunnen als gedeeltelijk bereikt worden beschouwd: grote gebieden zijn ontmijnd en YEMAC-personeel is opgeleid. Desalniettemin blijft het ontmijnen van gebieden een noodzakelijke actie: zolang het conflict voortduurt, zullen de strijdende partijen in (nieuwe) gebieden mijnen blijven leggen.

Het conflict in Jemen duurt voort en er is geen vredesakkoord bereikt. Tijdens de verslagperiode is Nederland de bemiddelingsinspanningen van de speciale VN-gezant voor Jemen blijven ondersteunen. Dit heeft geleid tot talrijke dialogen met en tussen de partijen en belanghebbenden, en tot diplomatie op hoog niveau in samenwerking met internationale partners (steun op Track I-niveau). Tegelijkertijd is Nederland steun blijven verlenen aan initiatieven van verschillende ngo's op Track II- en III-niveau. Deze steun is nodig om het maatschappelijk middenveld, volksleiders op nationaal, regionaal en lokaal niveau, ondernemers, vrouwen en jongeren bij vredesopbouw/conflictoplossing te versterken en om participatie op lokaal en regionaal niveau te bevorderen. De activiteiten van de ngo's omvatten training, capaciteitsversterking, het faciliteren van dialogen, het publiceren van beleidsdocumenten en het voeden van het Track I, door middel van dialogen/beleidsadviezen van de verschillende Jemenitische groepen die bij elkaar zijn gebracht. Op elk van de drie Tracks vonden talrijke dialogen plaats (informeel, formeel, seminars, politieke bijeenkomsten op hoog niveau, gemeenschapsgroepen, etc.). De meeste activiteiten werden uitgevoerd zoals gepland hoewel er enige vertraging is opgetreden. Het voortdurende conflict heeft in bepaalde gevallen geleid tot beperkingen bij de uitvoering. Enkele voorbeelden van knelpunten die zich blijven voordoen zijn toestemming krijgen om het land te verlaten, veiligheidsproblemen, militaire en politieke ontwikkelingen en problemen bij het verkrijgen van visa en tickets.

Jemen heeft de laagste beschikbaarheid van water per hoofd van de bevolking ter wereld. De uitbraken van diarree en cholera zijn een bewijs van de huidige slechte WASH-situatie.

15.556 mensen maakten gebruik van veilige drinkwaterdiensten. De resultaten zijn bereikt door de integratie van watervoorziening, sanitaire voorzieningen en hygiëne. De uitvoerende partner reageerde op het huidige watertekort - een gevolg van de geleidelijke verlaging van het grondwaterpeil, de periodieke watervoorziening van gemeenschappen in stedelijke en landelijke gebieden en de voortdurende achteruitgang als gevolg van overmatig verbruik.

De resultaten zijn bereikt door de voltooiing van 1.569 dakreservoirs, vier gemeenschappelijke reservoirs en het herstel van de watervoorziening in zes scholen en twee openbare gezondheidsvoorzieningen.

De nieuwe watervoorzieningssystemen hebben de volksgezondheid en de economische en sociale omstandigheden van de doelgroep/gezinnen verbeterd. Bovendien heeft de interventie geleid tot een toename van het aantal studenten dat terugkeert naar school (vooral meisjes), omdat ze hun dagen niet meer hoeven te besteden aan het halen van water uit verre onveilige waterbronnen.

Het aantal mensen met toegang tot veilige drinkwaterdiensten, is nauwkeurig gemeten en weerspiegelt een van de kernindicatoren van de ambassade voor de WASH-activiteiten.

In Jemen zijn er onder veel plattelandsgemeenschappen onveilige gewoontes, zoals gebruik van open riolering, het niet wassen van de handen en het drinken van ongezuiverd water. De redenen hiervoor zijn talrijk, waaronder een gebrek aan gezondheidsbewustzijn, waterschaarste, gebrek aan toegang tot schoon water en algemene slechte economische omstandigheden. De meeste huizen hebben geen sanitaire basisvoorzieningen, zoals wastafels voor het wassen van je handen.

7.964 mensen hebben gebruik gemaakt van veilig beheerde sanitaire voorzieningen. Het resultaat is bereikt door de voltooiing van 1.673 latrines en het herstel van de sanitaire voorzieningen in zes scholen en twee volksgezondheidsvoorzieningen.

In het verleden moesten de studenten wachten tot ze weer terug naar huis gingen om naar een toilet te kunnen en om toegang te hebben tot water. Bovendien had twee procent van de studenten last van diabetes en hadden ze behoefte aan functionerende latrines die er niet waren. De aanwezigheid van deze studenten daalde tot 50 procent door een gebrek aan goede sanitaire voorzieningen. Na de rehabilitatie van de voorzieningen en de watervoorziening daalde het ziekteverzuim onder de studenten, waaronder ook onder de studenten met diabetes.

Het aantal mensen dat door veilig beheerde sanitaire voorzieningen wordt bereikt, is nauwkeurig gemeten en weerspiegelt een van de kernindicatoren van de ambassade voor WASH-activiteiten.