In de afgelopen twee decennia is de toegang tot basis- en voortgezet onderwijs in veel ontwikkelingslanden toegenomen. Sinds 2000 zijn er ongeveer 89 miljoen meer kinderen ingeschreven in het basisonderwijs en 138 miljoen meer in het secundair onderwijs. Toch gingen in 2017 64 miljoen kinderen niet naar de lagere school (wat overeenkomt met 9%), 61 miljoen jongeren in het lager secundair onderwijs (16%) en 138 miljoen jongeren in het hoger secundair onderwijs (36%) niet. De totale buitenschoolse bevolking (6-17 jaar) bedroeg dus 262 miljoen (één op de vijf). Deze uitdaging is het meest uitgesproken in Afrika ten zuiden van de Sahara, waar de verwachte bevolkingsgroei ook het grootst is, waardoor de druk op de onderwijssystemen nog groter wordt. Helaas is de vooruitgang bij het terugdringen van het aantal buitenschoolse kinderen in het lager onderwijs sinds 2008 tot stilstand gekomen, met name in de armste landen. In sommige landen is het aantal kinderen dat de lagere school afmaakt zelfs teruggelopen.

Nederland zet zich ervoor in dat alle kinderen toegang hebben tot gratis basis- en voortgezet onderwijs, ongeacht hun geslacht, locatie, vermogen en etnische of religieuze achtergrond. Het vergroten van de toegang tot het voortgezet onderwijs is essentieel om de bredere sociale en economische voordelen van onderwijs te bereiken. Nederland heeft bijgedragen aan het verbeteren van de toegang van kinderen en jongeren tot formeel en niet-formeel onderwijs via de programma's Global Partnership for Education (GPE) en Education Cannot Wait (ECW). Als gevolg van de GPE-investeringen is het percentage kinderen dat het basisonderwijs heeft afgemaakt, in de partnerlanden van het GPE, gestegen van 72% naar 77% en is het percentage kinderen dat het lager secundair onderwijs heeft afgemaakt, gestegen van 48% naar 52%. Daarnaast werden 1,9 miljoen kinderen ondersteund voor een jaar basisonderwijs (basis- en lager secundair onderwijs) via Nederlandse financiering. Ook heeft onze steun aan het ECW-programma 230.312 kinderen (in de leeftijd van 3 tot 18 jaar) in staat gesteld naar school te gaan.

De nationale en internationale inspanningen van de afgelopen twee decennia hebben in veel ontwikkelingslanden geleid tot een aanzienlijke verbetering van de toegang tot onderwijs. Desalniettemin groeit de bezorgdheid dat kinderen, zelfs als ze naar school gaan, weinig leren en dat miljoenen kinderen niet beschikken over basisvaardigheden op het gebied van lezen, schrijven en rekenen. Ongeveer 387 miljoen kinderen in het basisonderwijs en 230 miljoen jongeren in het lager secundair onderwijs halen niet het minimumniveau voor lezen en rekenen. [Voor meer informatie: zie UNICEF (2019). Every Child Learns & UNESCO (2019). Global Monitoring Report].

De grote zorgen over de lage kwaliteit van het onderwijs en de voortdurende 'leercrisis' impliceren dat de stijgende slagingspercentages slechts een beperkt effect hebben gehad op de leerresultaten van kinderen en jongeren in termen van rekenvaardigheid, geletterdheid en levensvaardigheden. Wil het onderwijs het verwachte effect op de samenleving en de economie hebben, dan moet het van goede kwaliteit zijn. Onderwijs van goede kwaliteit is de sleutel tot het realiseren van de belofte van het onderwijs op het gebied van werkgelegenheid, inkomen, gezondheid, armoedebestrijding, innovatie, het versterken van instellingen en het bevorderen van de sociale cohesie. Bovendien heeft onderwijs van lage kwaliteit de neiging om de sociaaleconomische ongelijkheden en verdeeldheid te vergroten. Dit komt doordat kinderen en jongeren die al een achterstand hebben in de samenleving als gevolg van armoede, etniciteit, geslacht, handicap of locatie, het minst leren. Een dergelijke ongelijke toegang tot kennis in het onderwijs zal waarschijnlijk leiden tot verdere sociale en economische uitsluiting.

Nederland wil de ontwikkeling van fundamentele, overdraagbare, technische en beroepsmatige en digitale vaardigheden bevorderen. Fundamentele vaardigheden hebben betrekking op fundamentele academische kennis en begrip, waaronder geletterdheid en rekenvaardigheid. Overdraagbare vaardigheden zijn zowel cognitieve vaardigheden van een hogere orde als sociaal-emotionele vaardigheden, zoals kritisch denken, analyse, probleemoplossing, communicatie, veerkracht, leiderschap, empathie, emotioneel bewustzijn en eerlijkheid. Technische- en beroepsvaardigheden kunnen worden gedefinieerd als de specifieke kennis die nodig is om een beroep uit te oefenen. Deze vaardigheden zijn het meest relevant voor het hoofddoel van het beroep. Veranderingen in de technologie betekenen dat mensen in staat moeten zijn om gebruik te maken van informatie- en technologieapparatuur en -systemen. Daarom worden digitale vaardigheden ook steeds vaker tot de technische vaardigheden gerekend.

Nederland beschouwt de kwaliteit van het onderwijs als een belangrijk beleidsvraagstuk en wil een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van kennis en een reeks contextueel relevante vaardigheden en competenties. Om de leerresultaten van studenten te verbeteren, heeft onze bijdrage aan het Global Partnership for Education (GPE) en Education Cannot Wait (ECW) 61.035 kinderen in staat gesteld individueel lesmateriaal te ontvangen; de infrastructuur van 930 klaslokalen is verbeterd en zjin van lesmateriaal voorzien, in een poging om de leeromgeving te verbeteren; 479 leerkrachten/administratoren werden geworven en financieel ondersteund; en 1.683 leerkrachten/administratoren werden getraind. Bovendien had 30% van de GPE-partnerlanden minder dan 40 leerlingen per opgeleide leerkracht (een belangrijke kwaliteitsindicator) en had 84 % van de nationale onderwijsplannen onderwijs- en leerstrategieën die aan de kwaliteitsnormen voldeden.

Ongelijkheden, die voornamelijk worden gekenmerkt door armoede, geslacht, etniciteit, handicap, locatie, taal en een migranten- en vluchtelingenstatus, in het onderwijs zijn een hardnekkige uitdaging in lage-inkomenscontexten, evenals in veel landen met een gemiddeld en hoog inkomen. Bovendien is de helft van alle kinderen met een handicap in ontwikkelingslanden uitgesloten van school. Slechts 19% van de lage-inkomenslanden (LIC's) en 17% van de lage-midden-inkomenslanden (LMIC's) hebben gendergelijkheid bereikt. Meisjes zijn in 62% van de LIC's achtergesteld, terwijl het in 63% van de LMIC's jongens zijn die achtergesteld zijn. Er zijn ook genderverschillen in leerresultaten en leiderschapsposities ten gunste van jongens. [Voor meer informatie: zie UNICEF (2019). Every Child Learns & UNESCO (2019). Global Monitoring Report].

Nederland ziet rechtvaardigheid als een integraal onderdeel van goed onderwijs. Bij rechtvaardigheid gaat het niet alleen om toegang, inschrijving, retentie en afrondingspercentages. Wil een onderwijssysteem rechtvaardig zijn, dan moet het ook economische, politieke en sociale ongelijkheden aanpakken en de kansen voor kansarme groepen vergroten. Nederland zet zich specifiek in voor de empowerment van vrouwen en meisjes, niet alleen door hun rechten op goed onderwijs te versterken, maar ook hun rechten binnen en door het onderwijs. Deze beleidsfocus vereist aandacht voor de kwaliteit van de ervaringen van meisjes en vrouwen in het onderwijs (bijvoorbeeld het aanpakken van gender-gerelateerd geweld op scholen) en de mogelijkheden die zij via het onderwijs realiseren (bijvoorbeeld werkgelegenheid en meer invloed in de private en publieke sfeer).

Door onze bijdrage aan de GPE en de ECW-programma's werden 107.772 meisjes bereikt in noodsituaties en werden 150 gender-sensitive latrines gebouwd of gerenoveerd. In de verslagperiode is het percentage meisjes in het buitenschoolse kinder- en jeugdsegment dat via het ECW werd bereikt, gestegen van 46% tot 49%, terwijl het percentage partnerlanden binnen het GPE-programma op of dicht bij de gendergelijkheid bij de primaire afwerking is gestegen van 66% tot slechts 67%. Kinderen met een handicap vormen een belangrijke doelgroep in deze programma's, aangezien zij tot de meest kansarme behoren. Binnen ECW is bijvoorbeeld het percentage landen in langdurige crises die gericht zijn op inclusief onderwijs voor kinderen en jongeren met een handicap gestegen van 23% naar 26%.

Hoewel onderwijs in het algemeen de sleutel is tot het bereiken van veel SDG's, heeft het hoger onderwijs in het bijzonder een onderscheidende positie in het leiden van de implementatie van veel internationaal overeengekomen doelen en het creëren van een duurzame toekomst door middel van hun kernactiviteiten - onderwijs, onderzoek en verspreiding. Hoger onderwijsinstellingen stimuleren innovatie, kennisverwerving en de ontwikkeling van een reeks vaardigheden, houdingen en waarden bij jongeren die uiteindelijk sleutelposities in de samenleving zullen innemen. Ze produceren onderzoek dat een empirische basis kan bieden voor contextueel relevant beleid en strategische benaderingen om de SDG's te bereiken. Hoger onderwijsinstellingen zijn ook belangrijk voor het bevorderen van de dialoog en de ruimte voor samenwerking tussen diverse nationale en internationale belanghebbenden, en zij spelen een belangrijke rol bij de verspreiding van kennis en goede praktijken. Desalniettemin kan het hoger onderwijs deze rollen in veel lage-inkomenslanden niet effectief vervullen vanwege de lage kwaliteit van het onderwijs en in de institutionele ontwikkelings- en onderzoekscapaciteit.

De inzet van Nederland voor het hoger onderwijs omvat ondersteuning van individuele en institutionele kennisontwikkeling, het opbouwen van onderzoekscapaciteit en het versterken van bilaterale contacten en samenwerking tussen instellingen voor hoger onderwijs in Nederland en die in de partnerlanden. Op een meer persoonlijk niveau draagt het verlenen van beurzen aan professionals uit partnerlanden bij aan het vergroten en verbeteren van internationale kennis en expertise. Daarnaast wordt hierdoor het Holland alumni Ambassadeurs netwerk versterkt. Via het Orange Knowledge Program (OKP) biedt Nederland beurzen, opleidingen en institutionele partnerschappen tussen onderwijsinstellingen in het Technisch en Beroepsonderwijs en -opleiding (TVET) en het hoger onderwijs. Al deze activiteiten hebben betrekking op de vier prioritaire thema's van de Nederlandse ontwikkelingssamenwerking: i) Voedsel- en voedingszekerheid, ii) Water, energie en klimaat, iii) Seksuele en reproductieve gezondheid en rechten, en iv) Veiligheid en de rechtsstaat.

Als gevolg van onze investeringen via het OKP ontvingen 1.760 mid-career professionals beurzen voor masteropleidingen en korte cursussen, konden 1.460 personen een groepsopleiding volgen, kregen 420 afgestudeerden een opfriscursus en werden 13 institutionele samenwerkingsprojecten ondersteund.